• Collectif Arsys (saxofoons), Daniel Gruselle (bandoneon)

Et’cetera KTC 1616 • 60′ • Opname: voorjaar 2017, Beeldenstorm, Anderlecht • ET’CETERA RECORDS

Deze cd is te koop voor €21.50 per cd incl. BTW. 

Tango Sensations is de titel van deze cd, maar tango’s heb je in soorten en maten. In Nederland kenden we toen geluk nog heel gewoon was Malando en zijn Tango Orkest. Sinds het koninklijk huwelijk en de traan van Maxima kennen we Carel Kraayenhof en zijn tango ensemble. Het verschil wordt gemarkeerd door de man die een revolutie veroorzaakte in de tangowereld: Astor Piazzolla. Zoals de naam doet vermoeden was Piazzolla van Italiaanse afkomst, geboren in het Argentijnse Mar del Plata in 1921. Als kleuter verhuisde hij naar Greenwich Village in Manhattan, toen nog een buurt waar de maffia regeerde over de Italiaanse immigranten. Zijn vader kocht in een pandjeshuis een bandoneon en daarmee was Astors toekomst bepaald. Op zijn bandoneon leerde hij niet alleen de tango spelen, maar ook Bach.

Piazzolla ontwikkelde zich tot een bandoneonspeler van formaat, die in zijn vaderland in befaamde tango-orkesten soleerde, maar tegelijkertijd lessen nam bij Alberto Ginastera. De hoofdprijs in een compositiewedstrijd was een studie in Parijs bij de legendarische Nadia Boulanger, docente par excellence, met leerlingen als Aaron Copland en Elliott Carter. Nieuwsgierig naar zijn werk als bandoneonvirtuoos vroeg ze hem een tango voor te spelen. De reactie loog er niet om: u bent de Bartók van Argentinië, was haar profetische oordeel. Maar Piazzolla gaf zijn contrapuntlessen bij Boulanger niet op! Ze zetten hem op het spoor van een nieuw geluid in de versleten tango traditie. De Nuevo Tango. Wie denkt dat het Argentijnse volk hem daarvoor dankbaar was vergist zich deerlijk. Afgezien van het feit dat het regime van Videla hem bepaald niet welgezind was, moest de dansende Argentijn niets hebben van de nieuwlichterij van Piazzolla. Gelukkig had Piazzolla in Amerika en Europa de tijdgeest mee. Daar werd de Nuevo Tango met open armen ontvangen.

Piazzolla overleed in 1992, en we mogen gerust vaststellen dat zijn grootste triomfen posthuum hebben plaatsgevonden. Gidon Kremer ontdekte zijn potentieel en sindsdien is het aantal Nuevo Tango cd’s niet meer bij te houden. Soms dwaalt men wel erg ver af van de oorspronkelijke klanken, waarin hoe dan ook niet de viool, maar de bandoneon een hoofdrol speelt. Het Collectif Arsys is een saxofoonkwartet waaraan in de vaste samenstelling een pianist is toegevoegd, die hier is vervangen door bandoneonspeler Daniel Gruselle. Het lijkt vreemd om de ritmesectie van een tango-orkest te vervangen door vier saxofoons, maar het werkt wonderwel. Dat komt niet in de laatste plaats door de inventieve arrangementen van Jerémie David, lid van het ensemble en kennelijk verantwoordelijk voor de artistieke koers.

In de geest van Piazzolla heeft men gezocht naar aanvullend materiaal dat vanuit dezelfde liefde voor het genre is ontstaan, en speciaal voor deze gelegenheid werd geschreven. Zowel Gerardo Jerez le Cam (1963) als Alejandro Schwarz (1969) zoeken naar raakvlakken tussen klassieke vormen en de al even klassieke volksmuziek. Het eindresultaat is zonder meer boeiend, en verdient een groot compliment voor de trouw aan de oorspronkelijke idee van Piazzolla: de Nuevo Tango. Die essentie is hier in al haar glorie te horen: de vier stemmen van het saxofoonkwartet staan garant voor Piazzolla’s fascinatie met het contrapunt. Daarboven kan de ziel van zijn bandoneon vrij zweven.

www.opusklassiek.nl/cd-recensies/cd-sr/srpiazzolla02.htm